1928
De monumentverordening wordt van kracht
Voor verbouwing of sloop van een monument was voortaan gemeentelijke toestemming vereist. Een mooi begin, maar de crisis van de jaren dertig werkte verdere verwaarlozing in de hand.
Oprichting van het Utrechts Monumentenfonds
De oorlog had een verwoestende uitwerking op de schoonheid van de oude stad. Door oprichting van het fonds zetten de gemeente Utrecht en de Vereniging Oud-Utrecht een eerste stap richting actieve monumentenzorg. Het fonds werd gevoed door de gemeente en begunstigers. Particulieren konden kleine financiële bijdragen en adviezen krijgen voor restauraties van monumentale delen van huizen en stoepen.
1943
1958
Het plan Feuchtinger
Grote delen van de binnenstad waren er zeer slecht aan toe. De stadsontwikkeling was volledig gericht op nieuwbouw in buitenwijken. Tot overmaat van ramp voorzag het Verkeersplan Feuchtinger uit 1958 in brede asfaltwegen door de binnenstad. Er ontstonden grootscheepse sloopplannen van monumenten.
‘De wilde tijd’
Het Utrechts Monumentenfonds speelde een cruciale rol bij het voorkomen van de kaalslag. Panden die in het tracé van een geplande verkeersdoorbraak lagen werden op de rijksmonumentenlijst ‘geduwd’ en door het fonds strategisch aangekocht. Vervolgens werden de panden gerestaureerd en verhuurd. Dat gebeurde met leningen en subsidies. Het Fonds droeg zelf 10 procent bij in de kosten, en zette een leger van onvermoeibare vrijwilligers in voor het verlenen van hand- en spandiensten.
1965
t/m
1983
1994
Einde van de aankoopperiode
Het fonds bezat in 1983 maar liefst 94 huizen. Er ging in dat jaar welgeteld 14 miljoen gulden om in restauraties. De aankoopperiode duurt tot 1994. De koopsommen waren te sterk gestegen. Dit resulteerde in de huidige omvang van de stichting met circa 120 panden.
De professionele tijd
Het Utrechts Monumentenfonds groeit uit van een club van rebellen en gedreven hobbyisten tot een professionele organisatie. Er wordt niet langer gerestaureerd om panden te redden, maar om ze ‘voor de eeuwigheid’ te behouden. In de toekomst moet goed planmatig onderhoud voldoende zijn om de kwaliteit van monumenten te waarborgen. Begin 2016 mocht het Fonds zich voegen bij het selecte groepje houders van de POM-status (Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud). Een bijzondere erkenning voor onze kwaliteitsslag.
2008
t/m
Heden
2018